Koszyk
Sklep
Wychodząc na przeciw potrzebom pacjentów, podolodzy kształcą się i specjalizują w pielęgnacji stóp u osób z grupy ryzyka. Pacjent z cukrzycą wymaga szczególnego podejścia i opieki podologicznej. Świadomy podolog współpracuje z zespołem interdyscyplinarnym aby móc zapewnić pacjentowi kompleksową pomoc na każdym etapie terapii
Dziś chcąc okazać wsparcie osobom z cukrzycą przedstawiamy kilka porad, zaczerpniętych od mgr Sary Nowickiej. Jest to specjalistka skupiona na ZSC - zespole stopy cukrzycowej. Swoje doświadczenie zdobyła przy Katedrze i Klinice Diabetologii i Chorób Wewnętrznych w Poznaniu. Jest wykładowczynią w Wyższej Szkole Edukacji i Terapii oraz redaktorką naczelną Kwartalnika dla Specjalistów Podologia. Od kilkunastu lat prowadzi gabinety podologiczne w klinikach medycznych.
Zapraszamy na rozmowę.
AARKADA: Pani Saro wiemy, że cukrzyca to choroba metaboliczna, która charakteryzuje się podwyższonym poziomem cukru, w jaki sposób wpływa ona na kondycję stóp?
Sara Nowicka: Wysoki poziom cukru to wysokie ryzyko pojawienia się powikłań cukrzycy. Zespół stopy cukrzycowej stanowi jeden z poważniejszych przewlekłych skutków złej kontroli metabolicznej tej choroby.
Hiperglikemia prowadzi do patologicznych zmian w układzie nerwowym, takich jak zanik osłonek nerwów (demielinizacja) czy zmiany w samych włóknach nerwowych. Zanik i osłabienie czucia w obrębie stóp (czyli konsekwencja neuroaptii cukrzycowej), często prowadzi do uszkodzeń skóry i w konsekwencji owrzodzeń. Ponadto neuropatia powoduje znaczne przesuszenie skóry, większą skłonność do powstania modzeli i pękających pięt.
Cukrzyca powoduje też uszkodzenie naczyń oraz sprzyja miażdżyca.
Charakterystycznym objawem niewydolności tętnic kończyn dolnych jest chromanie przestankowe, czyli ból w obrębie któregokolwiek piętra kończyny dolnej, który pojawia się podczas chodzenia i ustępuje w spoczynku oraz ból spoczynkowyazlokalizowany w obrębie nogi który ustępuje po ułożeniu kończyny w pozycji przynoszącej ulgę.
U części chorych występują objawy wywołane zarówno neuropatią, jak i niedokrwieniem. Wynika to z faktu, że na powstawanie zmian w obrębie naczyń krwionośnych oraz rozwój neuropatii wpływają podobne czynniki: długotrwała hiperglikemia i podłoże genetyczne.
AARKADA: Czy cukrzyk powinien regularnie obserwować swoje stopy i na co powinien zawracać szczególną uwagę?
Sara Nowicka: Samokontrola i obserwacja stóp to bardzo ważny element profilaktyki zespołu stopy cukrzycowej. Wyedukowany i świadomy pacjent to połowa sukcesu. Diabetyk powinien każdego dnia kontrolować stan swoich stóp – sprawdzać czy nie doszło do uszkodzeń skóry i paznokci, upewniać się, że w butach nie ma żadnego elementu, który może spowodować powstanie rany. Bardzo często owrzodzenia w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej, mają swój początek w niewielkim uszkodzeniu skóry, dlatego wszelkie urazy w obrębie stóp powinny być zdezynfekowane, zabezpieczone opatrunkiem i skonsultowane ze specjalistą.
Oprócz samokontroli zaleca się również okresową kontrolę podologiczną, połączoną z zabiegiem specjalistycznej pielęgnacji stóp.
AARKADA: Zespół stopy cukrzycowej jest poważnym powikłaniem, jaki jest poziom problemu?
Sara Nowicka: Można powiedzieć, że cukrzyca to pierwsza niezakaźna epidemia XXI wieku. Ponad pół miliarda chorych na świecie, 6 milionów zgonów z powodu tej choroby lub jej powikłań w 2021r. Szacuje się, że w 2045r. będą chorować już 783mln osób.
W Polsce mamy 3mln dorosłych diabetyków, czyli co jedenasty z nas. Mówimy tutaj o osobach zdiagnozowanych. Tymczasem część osób ma stan przedcukrzycowy lub nie wie, że ma cukrzycę, co szczególnie niebezpiecznie. Osoba niezdiagnozowana to osoba nieleczona a to z kolei większe ryzyko powikłań. ZSC dotyka 6-10% cukrzyków.
Najbardziej tragicznym momentem u pacjenta z zespołem stopy cukrzycowej jest konieczność amputacji kończyny dolnej. Szacuje się, że na świecie co 30 sekund wykonuje się amputację części stopy bądź kończyny dolnej z powodu ZSC. Wskaźnik śmiertelności jest większy, niż dla większości nowotworów złośliwych: 39–80% pacjentów umiera w ciągu 5 lat od wykonania amputacji. Tylko 19% pacjentów, u których przeprowadzono amputację jednej kończyny dolnej potrafi pokonać odległość kilometra, a 49% pacjentów wymaga z czasem drugiej amputacji.
Liczby mówią same za siebie.
AARKADA: Na co dzień spotyka się Pani z osobami z ZSC, na co zwrócić uwagę w codziennej pielęgnacji?
Sara Nowicka: Diabetycy powinni korzystać z preparatów pielęgnacyjnych zaleconych przez specjalistę. Dobór optymalnych składników jest niezwykle ważny. Nie ma jednego uniwersalnego preparatu dla każdego cukrzyka. Uniwersalna jest za to zasada: dbaj o swoje stopy każdego dnia: higiena + samokontrola + pielęgnacja
Diabetycy często zmagają się z nadmiernym rogowaceniem, również na skutek deformacji stóp. W takich sytuacjach oprócz właściwej pielęgnacji wskazana jest ocena ich ustawienia i odciążenie obszarów problematycznych, aby nie doszło do powstania w tych miejscach owrzodzenia. Szczególnie niebezpieczne i absolutnie zabronione jest stosowanie preparatów dedykowanych „na odciski”, które zawierają silne kwasy.
AARKADA: Co jeszcze negatywnie wpływa na stan stóp przy cukrzycy
Sara Nowicka: Najczęściej popełnianym błędem jest nieprawidłowy dobór obuwia. Zarówno za małe jak i za duże buty mogą być przyczyną powstania urazów. Dodatkowo nie zawsze buty, które są wygodne, są odpowiednie. Diabetycy mają często zaburzenia czucia w obrębie stóp dlatego nie mogą polegać tylko na własnych odczuciach. Ponadto wszelkie nowe elementy (np. wkładki, ortezy, obuwie) włączamy stopniowo – przyzwyczajając się i obserwując reakcję stóp.
AARKADA: Dziękujemy bardzo za podzielnie się swoją wiedzą i praktycznymi radami.
